Thay vì nhâm nhi một ly champagne, con phải nhìn chằm chằm vào những hàm excel trên màn hình máy tính trong suốt chuyến bay hạng thương gia. Lương cao ư? Con chưa bao giờ có thời gian để tiêu đến một đồng xu nào trong số đó.
Bài viết dưới đây là chia sẻ của Ali Mese – một cây viết của tờ Medium về hành trình bỏ việc rồi khởi nghiệp không hề dễ dàng của anh và những bài học đắt giá gửi tới cho các doanh nhân và những người đang có ý định khởi nghiệp, theo đuổi ước mơ của chính mình.
Tôi từng làm việc tại một trong 3 công ty tư vấn chiến lược hàng đầu thế giới. Tôi thường xuyên đáp những chuyến bay trên khoang hạng thương gia để gặp gỡ khách hàng, ở tại những khách sạn 5 sao xa xỉ và hưởng một mức lương hậu hĩnh.
Tuy nhiên không giống như những gì được dạy ở trường kinh doanh, cuộc sống của một chuyên viên tư vấn không-như-mơ. Thực tế bạn phải từ bỏ mọi thứ và thậm chí mọi người trong cuộc sống ngoại trừ những bảng tính trên phần mềm Excel.
Quyết định bỏ việc
Không thể chịu đựng thêm được cuộc sống với một công việc tù túng và chán nản đó, một ngày tôi đã quyết định gọi cho bố mẹ mình và nói: “Bố mẹ ơi, con vừa bỏ việc rồi. Con muốn tự khởi nghiệp kinh doanh”.
Cơn đau tim ập đến với mẹ tôi ngay sau khi nghe tin này. Đây rõ ràng không phải là điều mà mẹ tôi – một người luôn cầu toàn muốn nghe sau khi đã nỗ lực giúp đỡ, khuyến khích tôi tốt nghiệp thành công từ một trường kinh doanh hàng đầu với tấm bằng loại ưu.
Tôi cố gắng làm dịu cơn tức giận của mẹ:
“Mẹ ơi, con thật sự ghét công việc đó. Tất cả những chuyên gia tư vấnđều chỉ giả vờ tỏ ra hạnh phúc mà thôi. Con chỉ được ngủ 3 – 4 tiếng mỗi ngày. Tất cả những phúc lợi mà công ty hứa hẹn đều không có thật. Khách sạn 5 sao ư? Con phải làm việc gần 20 giờ mỗi ngày và thậm chí không có thời gian để tận hưởng bất cứ điều gì. Bữa sáng tuyệt vời ư? Chúng con thậm chí không có thời gian để làm việc đó? Còn bữa trưa và tối hấp dẫn ư? Chỉ là chiếc bánh mỳ trước màn máy tính đầy rẫy hàm excel mà thôi.
Thay vì nhâm nhi một ly champagne, con phải nhìn chằm chằm vào những hàm excel trên màn hình máy tính trong suốt chuyến bay hạng thương gia. Lương cao ư? Con chưa bao giờ có thời gian để tiêu đến một đồng xu nào trong số đó.
Con ghét cuộc sống như vậy mẹ ạ. Con thậm chí không thể gặp gỡ, hẹn hò bạn gái. Con không thể tiếp tục giả vờ hài lòng với cuộc sống này thêm một ngày nào nữa. Con muốn tự gây dựng công ty của chính mình”.
Bố mẹ tôi vốn là công chức nhà nước đã về hưu sau nhiều năm làm công việc an toàn và tẻ nhạt. Tôi hiểu rất rõ rằng sinh ra trong một gia đình không có truyền thống kinh doanh như vậy sẽ rất khó khăn, ít nhất là trong việc giải thích quyết định của mình với họ.
Tuy nhiên, cuối cùng sáng ngày hôm sau mẹ tôi cũng đã gọi điện lại và hỏi: “Vậy rốt cuộc công ty con làm về cái gì, nó có phát triển được không?”
Dù nói gì đi chăng nữa, tôi cũng không thể tìm ra cách giải thích cho mẹ hiểu rằng một công ty cần rất nhiều thời gian để có thể tăng trưởng.
Bị tách ra khỏi xã hội
May mắn có một người bạn gái ủng hộ hết mình, tôi vui vẻ đi chia sẻ thông tin với bạn bè – người người vẫn đang bận rộn phát triển sự nghiệp tại những tập đoàn hàng đầu.
Tôi nói với mọi người rằng quyết định bỏ việc là để theo đuổi giấc mơ khởi nghiệp. Tuy nhiên sau đó một số người dần dần ít gặp tôi hơn, có vẻ như họ đang cảm thấy một điều gì đó sai trong mối quan hệ giữa tôi với họ. Tôi cảm thấy như mình bắt đầu bị tách ra khỏi xã hội.
Mỗi lần gặp gỡ bạn bè, tôi không có nhiều thông tin mới để đáp lại những câu hỏi lặp đi lặp lại như: “Vậy startup của cậu thế nào rồi? Cậu sẽ trở thành Mark Zuckerberg thứ 2 chứ? Ồ chúng tôi rất tự hào về cậu và chúng tôi chắc chắn cậu sẽ nhận được những khoản đầu tư lớn.
Khởi nghiệp là một hành trình dài và tôi đã phải chịu rất nhiều áp lực rất lớn chỉ bởi quan tâm quá nhiều tới những gì người khác nghĩ.
Ngày qua ngày, tôi cảm thấy mình cô đơn và trầm cảm hơn khi cố né tránh xã hội. Hành trình khởi nghiệp diễn ra chậm chạp hơn những gì tôi tưởng tượng.
Nơi tôi cảm thấy thoải mái nhất có lẽ là khi gặp gỡ một vài người bạn cũng là doanh nhân. Sự thật là chỉ những doanh nhân mới hiểu được hoàn cảnh của nhau.
Tiền, tiền, tiền
Không chỉ cô đơn và chịu áp lực từ xã hội, tôi còn gánh trên vai một gánh nặng khác mang tên TIỀN. Số tiền tôi tích góp đầu tư vào công ty được tiêu hết nhanh hơn dự đoán. Điều đó làm giảm hiệu quả làm việc và khả năng đưa ra những quyết định thích hợp của tôi. Tôi hoảng loạn và vội vã rượt đuổi thành công và kiếm tiền.
Một ngày, tôi thậm chí nhận ra chính bản thân đang phải xin bạn gái vài cent bởi không còn đủ tiền mua nổi chai nước. Tôi không biết rằng đó mới chỉ là khởi đầu của một cuộc sống khó khăn và đầy rẫy thăng trầm…
Kể từ 2 năm sau giai đoạn khốn khổ ấy, tôi hiện đang ngồi viết blog tại một hòn đảo xinh đẹp ở Thái Lan. Sự thật là tôi đã không thể trở thành một doanh nhân khởi nghiệp triệu đô. Tuy nhiên, công việc freelance hiện giờ giúp tôi kiếm được một khoản tiền để có thể du lịch nay đây mai đó và làm việc từ xa.
Hành trình khởi nghiệp thất bại đã dạy cho tôi rất nhiều bài học đắt giá. Có 5 điều vô cùng hối hận khi không thể hỏi chính bản thân trước khi bắt đầu. Đây cũng là những câu hỏi tôi tin rằng bất kỳ doanh nhân nào cũng nên tự hỏi mình trước khi bước vào hành trình làm doanh nhân:
1. Bạn có sẵn sàng chịu đựng được những áp lực từ xã hội không?
Nhìn chung nếu quá quan tâm tới những gì người khác nói, bạn sẽ chỉ tiêu tốn thời gian để chứng mình rằng mình đang thành công, sẽ thành công mà quên tập trung vào vấn đề quan trọng là làm việc, phát triển kinh doanh. Bản thân tôi đã quá để ý tới những gì người khác nghĩ về mình vì vậy nó đã phá huỷ cuộc sống của tôi.
2. Bạn còn độc thân hay có một người bạn đồng hành ủng hộ hết mình hay không?
Càng lớn, con người càng có xu hướng chia sẻ nhiều hơn về cuộc sống với người bạn đời thay vì bạn bè và gia đình. Làm kinh doanh thật sự khó khăn và hơn ai hết, bạn cần một người hiểu, ủng hộ và chia sẻ hết mình.
3. Bạn có đủ tiền để duy trì hoạt động kinh doanh trong ít nhất 1 năm hay không?
Có rất nhiều chi phí ẩn không thể tính toán hết được. Chính vì vậy sự thật là bạn sẽ hết tiền nhanh hơn mình tưởng tượng. Nghịch lý là thành công đến rất chậm chạp, nhưng tiền lại ra đi rất nhanh. Vì vậy bạn cần có một khoản tiền đủ dùng và những kế hoạch chi tiêu thông minh ngay từ những ngày đầu tiên.
4. Bạn có sẵn sàng chỉ ngủ vào tiếng mỗi ngày không?
Khi nghỉ việc ở tập đoàn, tôi nghĩ mình cuối cùng cũng được sống cuộc sống tự do như trong mơ, làm việc bất cứ khi nào mình muốn nhưng sự thật không phải vậy.
Ban đầu, những buổi thức trắng đêm là vì tôi quá hào hứng với ý tưởng kinh doanh của mình nhưng sau đó trạng thái này dần trở thành áp lực bởi tôi luôn cảm thấy mình làm việc chưa đủ. Điều này đồng nghĩa với việc tôi không được ngủ nhiều. Những ngày mệt mỏi, đêm thức trắng và những thất bại, từ chối liên tiếp. Hành trình tới thành công thật sự rất dài.
5. Bạn định nghĩa thế nào là thành công?
Nhìn chung mỗi người có một quan điểm khác nhau về thành công và điều này ảnh hưởng không nhỏ tới hành trình trở thành doanh nhân của họ. Tuy nhiên nếu cho tiền là vấn đề quan trọng nhất thì hành trình phía trước còn rất khó khăn.
Dẫu vậy tôi vẫn muốn nói rằng dù hành trình có khó khăn tới đâu, hãy nỗ lực và theo đuổi đam mê. Như Tony Gaskin đã nói: “Nếu không tự xây được ước mơ của riêng mình, một người khác sẽ thuê bạn xây dựng ước mơ của họ”.
