Điều quan trọng là phải chứng minh được bạn hiểu vấn đề là gì, bạn có một kế hoạch rõ ràng để giải quyết nó, và bạn biết vấn đề bạn giải quyết nhắm đến đối tượng nào. Việc chứng tỏ được bạn xác định được thị trường mục tiêu là rất quan trọng.
Khi bạn nghe đến các kế hoạch kinh doanh dài hạn, bạn có thể hình dung đến một bản tài liệu khoảng 40 trang, dày đặc những văn bản, biểu đồ và sơ đồ. Trên thực tế, bây giờ hầu hết các kế hoạch kinh doanh không đi theo cách này. Các kế hoạch kinh doanh ngày nay thường đi theo hình thức lập các slide hoặc là văn bản ngắn hơn bao gồm 10 trang tóm tắt điều hành.
Rất nhiều người bị mắc kẹt với những phân tích vô dụng và dành 6 tháng xây dựng kế hoạch kinh doanh trước khi họ bắt tay vào khởi nghiệp. Tốt hơn là nên bắt đầu thử nghiệm một số công việc trước khi bạn dành thời gian vào một kế hoạch.
Bạn nên đồng thời, in một số danh thiếp, tạo một website và bắt đầu vào việc tạo ra nguyên mẫu cho một sản phẩm khả thi tối thiểu (MVP: Minimum Viable Product).
Những ý tưởng kinh doanh thường giản dị. Không có gì thật đặc biệt ở hầu hết các ý tưởng. Điều thật sự quan trọng là cách triển khai hoạt động, khả năng biến ý tưởng thành hiện thực, và chất lượng của đội nhóm những người tham gia.
Thuyết phục nhà đầu tư
Có thể nói rằng, khi bạn sẵn sàng để mở rộng ý tưởng hoặc tăng nguồn vốn, bạn sẽ cần ít nhất một pitch deck cơ bản (pitch deck là bản kế hoạch start up với tiêu chí thật đơn giản và dễ hiểu để thuyết phục nhà đầu tư) và một bản kế hoạch tài chính. Cần có một pitch deck thật tốt để trình bày với nhà đầu tư nhằm đảm bảo startup của bạn không bị hết vốn trước khi bạn ra mắt sản phẩm của mình.
Kế hoạch kinh doanh gồm: những vấn đề mà công ty của bạn đang cố gắng giải quyết, làm thế nào bạn có kế hoạch để giải quyết vấn đề đó, thị trường và các đối thủ cạnh tranh, làm thế nào bạn có kế hoạch kiếm tiền; và một dự báo tài chính cho 3 đến 5 năm tới.
Các phần trong kế hoạch của bạn
1. Đội nhóm. Khi bạn lên đề cập các bộ phận trong đội ngũ của bạn, bạn nên nhấn mạnh không chỉ những người tham gia vào các hoạt động thường nhật của công ty, mà cả các cố vấn và các mentor xung quanh đội ngũ. Yếu tố con người là tất cả trong một công ty. Hầu hết các nhà đầu tư tốt sẽ cho bạn biết rằng họ sẽ chọn một đội A với một ý tưởng kinh doanh B hơn là một ý tưởng kinh doanh A với một đội B.
2. Vấn đề. Mô tả vấn đề mà bạn đang cố gắng giải quyết và đưa ra bằng chứng cho nhu cầu của giải pháp này. Điều quan trọng là phải chứng minh được bạn hiểu vấn đề là gì, bạn có một kế hoạch rõ ràng để giải quyết nó, và bạn biết vấn đề bạn giải quyết nhắm đến đối tượng nào. Việc chứng tỏ được bạn xác định được thị trường mục tiêu là rất quan trọng.
3. Sản phẩm. Đây là điểm rất nhiều doanh nhân gặp khó khăn. Họ sẽ nói về một sản phẩm có thể tồn tại vào một ngày nào đó trong tương lai, nhưng họ không có gì để thể hiện điều đó. Nếu bạn đến gặp một nhà đầu tư với một nguyên mẫu thì mọi thứ sẽ trở nên dễ hình dung – thậm chí dù chỉ là bản wireframes, mockups, hoặc phiên bản in 3-D của sản phẩm tương lai này – bạn sẽ nhận được nhiều hơn từ phía các nhà đầu tư. Trong phần sản phẩm này, bạn cũng có thể chia sẻ với nhà đầu tư về thời hạn tạo ra sản phẩm và những cột mốc quan trọng bạn sẽ hướng đến trong việc phân phối sản phẩm, cũng như bàn bạc về sản phẩm tương lai có thể áp dụng trong thị trường mục tiêu ra sao, và những dịch vụ bạn có thể cung cấp như quà tặng kèm, đồ hạ giá để tăng doanh thu trung bình từ khách hàng.
4. Thị trường. Trong phần thị trường, bạn cần có khả năng trình bày về các các nhà cung cấp của bạn, và các nguồn hoặc các bộ phận, thành phần cần thiết để tạo ra sản phẩn (hoặc kỹ thuật số hoặc hữu hình). Bạn nên bao gồm cả thông tin về những thách thức bạn sẽ phải đối mặt và các rào cản để gia nhập vào thị trường này, cho dù là về nguồn vốn hay kiến thức. Bạn cũng nên đề cập đến lĩnh vực sở hữu trí tuệ và cấp bằng sáng chế trong ngành của bạn. Tìm ra những báo cáo phân tích gần đúng về phạm vi của thị trường, và bàn bạc về giai đoạn thị trường này sẽ đạt tới trong quá trình phát triển. Đây là một thị trường 10 năm tuổi, 1 năm tuổi, hay một thị trường 100 năm tuổi? Làm thế nào bạn cạnh tranh được với đối thủ? Ai sẽ là đối thủ của bạn, và ai sẽ là công ty đối tác tiềm năng mà bạn có thể cộng tác làm việc để đẩy mạnh những giải pháp bạn đang cố gắng mang đến với thế giới?
5. Mô hình tài chính của bạn. Phần này đề cập đến việc bạn sẽ kiếm tiền như thế nào. Rất nhiều công ty ở California vật lộn với việc tìm ra mô hình doanh thu của họ. Mọi người thường cho rằng nếu họ xây dựng sản phẩm và có người dùng nó, vậy là họ có thể kiếm tiền. Và sau khi kiếm được tiền, họ có thể mở rộng quy mô và tìm ra mô hình doanh thu sau. Tốt thôi, nhưng tôi thấy rằng việc hiểu được mô hình doanh thu (ít nhất là một mô hình doanh thu cụ thể) trước khi bạn bắt đầu kiếm tiền và dành vốn cho công ty là điều cần thiết.
Những câu hỏi quan trọng để giải quyết kế hoạch khởi nghiệp sơ lược:
Khi bạn xây dựng kế hoạch, bạn sẽ muốn nói về thị trường của bạn cho dù bạn đang bán hàng cho doanh nghiệp hay cho khách hàng. Bạn sẽ muốn nói về cách bạn bán hàng, và thông qua những kênh phân phối nào. Bạn sẽ bán buôn hay mở cửa hàng? Hay bạn sẽ bán hàng online với giá bán lẻ? Hay là một sản phẩm kỹ thuật số? Hay là sản phẩm cơ học? Bạn sẽ bán hàng với số lượng lớn hay bán lẻ?
Nhưng câu hỏi quan trọng nhất là: Sản phẩm của bạn tạo ra doanh thu một lần hay doanh thu định kỳ cho doanh nghiệp. Tôi nhận thấy, từ kinh nghiệm của các công ty như iContact, nếu bạn có thể tạo ra mô hình doanh thu định kỳ, bạn có thể dễ dàng và trơn tru hơn để tăng doanh thu của mình.
Bạn cũng cần cần đưa ra giả định khi số lượng người dùng hoặc khách hàng của bạn tăng lên. Và bạn muốn xác định giá thành đơn vị sản phẩm – bạn sẽ tốn bao nhiêu để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm. Giá thành thay đổi phụ thuộc vào khối lượng sản phẩm của bạn. Ví dụ, nếu bạn sản xuất một sản phẩm, chi phí là 50,000 đô la, nhưng nếu bạn mở rộng quy mô và sản xuất 10,000 sản phẩm, mỗi sản phẩm có thể chỉ tốn 1000 đô la.
Khi bạn đã tính được chi phí đơn vị, bạn cũng tính được doanh thu đơn vị, tùy thuộc vào bạn sẽ định giá sản phẩm ra sao. Nếu bạn định giá 5000 đô la cho một sản phẩm chi phí mất 1000 đô la khi mở rộng sản xuất, thì đó là một cơ hội tuyệt vời để xây dựng một doanh nghiệp mang lại lợi nhuận.
Khi thuyết phục nhà đầu tư. Bạn cần phải làm rõ giả định về giá thành và chi phí. Bạn nên có kế hoạch doanh thu theo tháng ít nhất là trong 36 (hoặc 60) tháng đầu tiên. Và, dĩ nhiên, doanh thu trừ đi chi phí chí cho ra lãi suất ròng. Tiếp đó, bạn sẽ cần chứng minh sau bao nhiêu tháng thì bạn hòa vốn. Hòa vốn được định nghĩa là điểm tại đó bạn kiếm được nhiều hơn những gì bạn chi ra (nói cách khác, thu nhập của bạn là dương).
Dưới đây là ví dụ cho kế hoạch tài chính của 60 tháng (5 năm)
Đường màu xanh là doanh thu của bạn, đường màu đỏ là chi phí, đường màu đen là lợi nhuận. Trong những năm đầu tiên của quá trình đầu tư mạo hiểm, bạn có thể có chi phí (màu đỏ) lớn hơn doanh thu (màu xanh). Không sao đâu. Đây là thời gian bạn đang đầu tư.
Đường màu đen (tổng lợi nhuận) ban đầu chỉ đơn giản là vùng chi phí đầu tư chưa thu hồi được. Ví dụ, tổng chi phí đầu tư ở tháng thứ 27 là 2,4 triệu đô la. Nếu đây là sơ đồ chiếu lệ của bạn, bạn cần phải kiếm được trên 2,5 triệu đô để đảm bảo rằng bạn có đủ tiền để trong một vài năm tới có thể hòa vốn hoặc có phương án dự phòng trong trường hợp giả định của bạn là sai.
Cuối cùng, đường màu xanh bắt đầu nằm trên đường màu đỏ, doanh thu của bạn bắt đầu nhiều hơn chi phí bỏ ra, và đường tổng lợi nhuận bắt đầu đi lên cho đến khi chạm điểm mà tại đó tổng lợi nhuận của công ty được duy trì là dương. Tại điểm này và tiếp đó, bạn có một công ty sinh lời. Và khi bạn có một công ty sinh lời, bạn có một công ty giá trị.
List câu hỏi cho kế hoạch khởi nghiệp
Kế hoạch khởi nghiệp của bạn cần giải quyết những câu hỏi sau:
– Đội của bạn gồm những ai?
– Nền tảng của họ là gì?
– Những gì là cần thiết cho sản phẩm của bạn?
– Giá cả sản phẩm của bạn như thế nào?
– Phạm vi thị trường ra sao?
– Thị trường có sẵn sàng với sản phẩm này không?
– Chi phí sản xuất sản phẩm ra sao?
– Tổng kinh phí khởi nghiệp là bao nhiêu?
Bạn cũng cần giải quyết được những câu hỏi này:
– Mất bao lâu để đạt tới hòa vốn?
– Liệu bạn có cần yêu cầu bằng sáng chế hay bằng sở hữu trí tuệ không?
– Sản phẩm trong tương lai của bạn là gì?
– Dự án doanh thu hằng năm của bạn?
– Dự án giá cả hằng năm của bạn?
– Dự án lợi nhuận hằng năm của bạn?
Những câu trả lời này rất quan trọng trong kế hoạch và bản pitch deck của bạn. May mắn thay, bạn sẽ không cần đến một bản kế hoạch kinh doanh dài 40, 50 hay 60 trang để có thể huy động vốn, nhưng bạn sẽ cần nhiều hơn là chỉ một vài trang. Một bản gồm 10 – 20 slide, và có thể thêm một vài slide nữa trong trường hợp ai đó muốn hỏi thêm thông tin, điều này sẽ làm tăng cơ hội huy động vốn và tài trợ cho doanh nghiệp của bạn.
